Στους αρχαιοελληνικούς μύθους, οι Αμαζόνες ήταν φοβερές και τρομερές γυναίκες πολεμίστριες που ζούσαν στα όρια του γνωστού κόσμου.
Ο Ηρακλής έπρεπε να αποκτήσει τη μαγική ζώνη της βασίλισσας των Αμαζόνων Ιππολύτης σε έναν από τους 12 άθλους του και ο Αχιλλέας σκότωσε μια άλλη βασίλισσα, την Πενθεσίλεια, μόνο για να την ερωτευτεί μόλις το όμορφο πρόσωπό της αποκαλύφθηκε όταν έβγαλε την περικεφαλαία της.
Αυτοί οι ιππείς, καβαλάρηδες νομάδες, που πολέμησαν και κυνηγούσαν όπως και οι άντρες, είναι καλυμμένες στην αχλύ του μύθου, αλλά οι αρχαιολόγοι ανακαλύπτουν όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι Αμαζόνες όντως υπήρχαν.
Οι ανασκαφές τάφων σε νεκρόπολη της εποχής του Χαλκού στο Ναχτσιβάν στο Αζερμπαϊτζάν αποκάλυψαν ότι γυναίκες είχαν ταφεί με όπλα, όπως βέλη, ένα χάλκινο στιλέτο και ένα μαχαίρι, καθώς και κοσμήματα. Οι αρχαιολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσαν να ήταν γυναίκες Αμαζόνες που έζησαν πριν από 4.000 χρόνια. Αυτές οι τρομακτικές γυναίκες φημίζονταν για τις χωρίς άνδρες κοινωνίες τους και το θάρρος τους στο πεδίο της μάχης, ιδιαίτερα στην τοξοβολία.
Η ιστορικός Μπέτανι Χιουζ είπε στον Observer: «Φαίνεται ότι υπάρχει αλήθεια πίσω από τους μύθους και τους θρύλους της αρχαίας Ελλάδας». Είπε ότι αυτά τα στοιχεία ήταν ακόμη πιο σημαντικά όταν συνδέονταν με προηγούμενα ευρήματα. Το 2019, τα λείψανα τεσσάρων γυναικών πολεμιστών που είχαν θαφτεί με βέλη και λόγχες βρέθηκαν στη Ρωσία και, το 2017, Αρμένιοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα λείψανα μιας γυναίκας που φαινόταν να πέθανε από τραύματα μάχης, καθώς ένα βέλος ήταν χωμένο στο πόδι της. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, τα λείψανα μιας γυναίκας θαμμένης με στιλέτο βρέθηκαν κοντά στα σύνορα με το Καζακστάν.
Η Χιουζ είπε: «Ένας πολιτισμός δεν αποτελείται από έναν μόνο τάφο. Αν μιλάμε για έναν πολιτισμό που διασχίζει τον Καύκασο και τη Στέπα, όπως έλεγαν όλοι οι αρχαίοι, προφανώς χρειάζεσαι άλλα κατάλοιπα».
Μερικοί από τους σκελετούς αποκαλύπτουν ότι οι γυναίκες είχαν χρησιμοποιήσει τόξα και βέλη εκτενώς, η Χιουζ παρατήρησε: «Τα δάχτυλά τους είναι στρεβλά επειδή χρησιμοποιούν τόσο πολύ βέλη. Οι αλλαγές στις αρθρώσεις των δακτύλων δεν θα συνέβαιναν μόνο από το κυνήγι. Αυτή είναι μια σταθερή, μεγάλης κλίμακας πρακτική. Αυτό που είναι πολύ συναρπαστικό είναι ότι πολλά αποδεικτικά στοιχεία για τα οστά δείχνουν επίσης ξεκάθαρα στοιχεία παρατεταμένου χρόνου στη σέλα. Οι γυναικείες λεκάνες βασικά ανοίγουν επειδή ιππεύουν άλογα. Τα οστά [τους] διαμορφώνονται από τον τρόπο ζωής τους».
Η ίδια σημείωσε ότι τα κοσμήματα περιλαμβάνουν κολιέ από κορνεόλη: «Η κορνεόλη είναι μια ημιπολύτιμη πέτρα. Τη συναντάς συχνά όταν πρόκειται για αρχιέρειες ή θεές. Είναι λοιπόν ένα σημάδι γυναικών με κύρος».
Τα ευρήματα θα αποκαλυφθούν σε μια νέα σειρά του Channel 4 τον Απρίλιο, το Οι θησαυροί του κόσμου – Αζερμπαϊτζάν: Δρόμοι του Μεταξιού και Καύκασος της Μπέτανι Χιουζ.
Στο ντοκιμαντέρ, λέει για τα ευρήματα για τις Αμαζόνες: «Σιγά σιγά λαμβάνετε αυτά τα λαμπρά στοιχεία που βγαίνουν από τη γη. Αυτός είναι συχνά ο τρόπος, με τις πραγματικά καλύτερες ιστορίες».
Επισκέπτεται το ορεινό χωριό Khinalig στον Ευρύτερο Καύκασο, το υψηλότερο κατοικημένο μέρος της Ευρώπης. Είναι τόσο απομακρυσμένο που «αισθάνεται σαν να χάνεται στο χρόνο», λέει, σημειώνοντας ότι η τοπική του γλώσσα δεν ομιλείται πουθενά αλλού. Υπήρχε ένας οικισμός εκεί από την εποχή του Χαλκού και μερικοί από τους 2.000 κατοίκους του λένε ότι, στην αρχαιότητα, οι γυναίκες τους μεταμφιέζονταν σε άντρες με κασκόλ – ιστορίες που μεταδόθηκαν στις γενεές τους.
Μαζί τους έθεσε αρχαίες ιστορίες για Αμαζόνες: «Είπαν, ‘όλες οι γιαγιάδες μας πολέμησαν. Οι άντρες ήταν όλοι μακριά με τα κοπάδια. Οι γυναίκες πάντα κάλυπταν τα πρόσωπά τους για να πολεμήσουν’, όπως ακριβώς έλεγαν οι αρχαίες πηγές, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μην ήξεραν αν ήταν γυναίκες ή άνδρες».
LIFO