Στη δημιουργία αρχαιολογικού περίπατου στον Μόλυβο με στόχο να συντηρήσει και να αναδείξει «εμβληματικά» σημεία, αδιάψευστους μάρτυρες του παρελθόντος της αρχαίας πόλης της Μήθυμνας προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού.
Ο σχεδιασμός του αρχαιολογικού περιπάτου, που συντίθεται από τρεις διαδρομές στην Αρχαία Μήθυμνα, αφορά στην ανάδειξη των αρχαίων καταλοίπων που ήλθαν στο φως σε σωστικές ανασκαφές επιτρέποντας στον επισκέπτη του οικισμού να περιηγείται σε χώρους της αρχαιότητας, της βυζαντινής και της οθωμανικής περιόδου, σε επιλεγμένα νεότερα μνημεία, αλλά και στο μεσαιωνικό κάστρο της Μήθυμνας
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη:
«Ο οικισμός του Μολύβου, εξαιτίας των ιδιαίτερων αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών του, της συνολικής εικόνας του τοπίου και της μακραίωνης ιστορίας του προστατεύεται ως παραδοσιακός ήδη από το 1978 με όρους και περιορισμούς δόμησης, ενώ πολυάριθμα είναι και τα μεμονωμένα κτήρια και τα οικοδομικά συγκροτήματα, που είναι χαρακτηρισμένα ιστορικά διατηρητέα μνημεία. Η μελέτη -επί της οποίας γνωμοδότησε ομόφωνα θετικά το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο- εντάσσει και αναδεικνύει, μέσα από τη δημιουργία ενός αρχαιολογικού περιπάτου -που συγκροτείται από τρεις πολιτιστικές διαδρομές- τους αρχαιολογικούς χώρους του οικισμού -οι οποίοι για χρόνια, ενώ έχουν αποκαλυφθεί, παραμένουν αφανείς και παραμελημένοι- καθώς και νεώτερα μνημεία. Η δημιουργία του αρχαιολογικού περίπατου αναδεικνύει την ιστορική φυσιογνωμία του οικισμού στην ιστορική διαχρονία, ενώ συγχρόνως συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος και δι αυτού στην οικονομική τοπική ανάπτυξη».
Βάσει της μελέτης του αρχαιολογικού περιπάτου εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Μήθυμνας, αναδεικνύονται σωστικές ανασκαφές της περιόδου 1987 ως και τις αρχές του 2000. Εχουν έρθει στο φως προϊστορικά κατάλοιπα, οικιστικές νησίδες της γεωμετρικής και αρχαϊκής περιόδου, νεκροταφεία των ελληνιστικών κυρίως χρόνων, λουτρικές εγκαταστάσεις της ύστερης ελληνιστικής και της ρωμαϊκής περιόδου με ψηφιδωτά δάπεδα.
Οι εργασίες αφορούν στη δημιουργία τριών πολιτιστικών διαδρομών, δύο στο ανατολικό τμήμα του οικισμού και μία στο δυτικό, με διαβαθμισμένο επίπεδο δυσκολίας περιπάτου. Στη Διαδρομή 1, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να αφήσει το αυτοκίνητό του στην θέση στάθμευσης στην είσοδο του οικισμού και να ακολουθήσει την οδό Μιχαήλ Γούτου, κατά μήκος της οποίας εντοπίζονται αρχαιολογικά ευρήματα, που καταδεικνύουν τη συνεχή κατοίκηση της περιοχής από τους αρχαϊκούς έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Επιπλέον, ο περιπατητής συναντάει τέσσερα νεότερα μνημεία, χαρακτηριστικά δείγματα αστικών κατοικιών του οικισμού, δύο οθωμανικές κρήνες το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου και καταλήγει στο αρχαίο λιμάνι του οικισμού. Αποτελεί μία μικρή και εύκολη διαδρομή στο παραλιακό κομμάτι του οικισμού, προσβάσιμη σε όλους, ακόμα και σε εμποδιζόμενα άτομα.
Στη Διαδρομή 2 περιλαμβάνονται αρχαιολογικά οικιστικά κατάλοιπα, σημαντικά κτήρια του οικισμού όπως το παλιό οθωμανικό τέμενος -σημερινό πολύκεντρο- το παλιό οθωμανικό λουτρό-χαμάμ, το σημερινό δημαρχείο, άλλοτε κατοικία του Οθωμανού διοικητή, τη δημοτική πινακοθήκη που στεγάζεται σε ένα αρχοντικό παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, το κτήριο του παλιού ταχυδρομείου, τρεις οθωμανικές κρήνες και νεοκλασικά αρχοντικά. Η Διαδρομή 2 αποτελεί μία μέτρια σε βαθμό δυσκολίας κυκλική διαδρομή.
Στη Διαδρομή 3 περιλαμβάνονται αρχαιολογικοί χώροι, εντυπωσιακές οθωμανικές κρήνες, αρχοντικές κατοικίες παραδοσιακής και νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, ο μεταβυζαντινός ναός της Αγίας Κυριακής. Η Διαδρομή 3 καταλήγει στο μεσαιωνικό κάστρο, τελικό προορισμό και σημείο θέασης όλου του οικισμού. Έχει το μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας με ανηφορικά βαθμιδωτά τμήματα, που οδηγούν στο Κάστρο.
Όλες οι Διαδρομές έχουν ως σημείο εκκίνησης τον αρχαιολογικό χώρο στην είσοδο του οικισμού, πλησίον του δημοτικού χώρου στάθμευσης. Στους υπό ανάδειξη αρχαιολογικούς χώρους προβλέπεται η τοποθέτηση δίγλωσσων ενημερωτικών πινακίδων, ενώ υπάρχουν και σημεία θέασης-ανάπαυσης των επισκεπτών. Οι χώροι αναδεικνύονται με γενικό διακριτικό φωτισμό και σημειακό φωτισμό στα επιμέρους μνημεία.
Η Μήθυμνα αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες αρχαίες πόλεις της Λέσβου με αξιοσημείωτη ακμή κυρίως κατά την αρχαϊκή εποχή. Γνώρισε αδιάκοπη κατοίκηση από το τέλος της 2ης χιλιετίας π.Χ. έως και σήμερα με αποτέλεσμα λείψανα της μακραίωνης ιστορίας της να είναι ορατά σε όλη την έκταση του οικισμού και στον χώρο της Ντάπιας. Λόγω της θέσης της ανέπτυξε ναυτική δραστηριότητα ήδη από τον 8ο αι. π.Χ., ιδρύοντας αποικίες στην απέναντι μικρασιατική ακτή και ελέγχοντας το θαλάσσιο δρόμο προς τον Ελλήσποντο και την Προποντίδα.
