Το Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ) κέρδισε τις εθνικές εκλογές στην Αυστρία για πρώτη φορά από το 1945, αφήνοντας στην δεύτερη θέση με μεγάλες απώλειες το Λαϊκό Κόμμα (ÖVP) του καγκελάριου Καρλ Νεχάμερ και στην τρίτη το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SPÖ).
Κατά τα τελικά αποτελέσματα, που δημοσιοποιήθηκαν πριν από λίγο, το FPÖ συγκέντρωσε 28,8%, αυξάνοντας τις δυνάμεις του κατά 12,6 μονάδες από τις εκλογές του 2019, επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις που το ήθελαν να πλησιάζει το 29%. Το ÖVP έχασε 11,1 μονάδες και περιορίστηκε στο 26,3%, ενώ το SPÖ έμεινε στο 21,1%, με ποσοστό κατά ο,08% χαμηλότερο από αυτό των προηγούμενων εκλογών. Οι φιλελεύθεροι NEOS πέρασαν στην τέταρτη θέση με 9,25% (+1,1%), αφήνοντας πίσω τους συγκυβερνώντες Πράσινους με 8,3% και απώλειες 5,6 μονάδων.
Τρεις συνασπισμοί είναι εφικτοί
Με βάση τα ποσοστά, μαθηματικά είναι εφικτοί τρεις δικομματικοί συνασπισμοί: FPÖ-ÖVP, σχήμα που έχει επαναληφθεί ήδη δύο φορές και θα είχε 108 από τις 183 έδρες· ο κλασικός «μεγάλος» συνασπισμός ÖVP-SPÖ, αλλά με μόλις 93 έδρες και πλειοψηφία μίας έδρας και ο —μάλλον απίθανος— FPÖ-SPÖ και 97 έδρες. Υπάρχει βεβαίως πιθανότητα τρικομματικού συνασπισμού, με την συμμετοχή κάποιου από τα μικρότερα κόμματα. Ο καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ δεν έχει αποκλείσει την πιθανότητα νέου συνασπισμού με το Κόμμα της Ελευθερίας, απορρίπτει όμως την συνεργασία με τον ίδιο τον Χέρμπερτ Κικλ, παρότι ο τελευταίος έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι επιθυμεί να γίνει «καγκελάριος του λαού».
Ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Αλεξάντερ φαν ντερ Μπέλεν (Πράσινοι) άφησε ασαφές το σε ποιον θα αναθέσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ανέφερε ότι θα έχει συνομιλίες με όλα τα κόμματα. «Τώρα είναι η στιγμή να προσεγγίσουμε ο ένας τον άλλον, να βρούμε λύσεις και συμβιβασμούς. Μπορεί να χρειαστεί κάποιος χρόνος, αλλά θα πρόκειται για χρόνο που ξοδεύτηκε σωστά», δήλωσε ο πρόεδρος, ο οποίος παλαιότερα είχε υπονοήσει ότι θα μπορούσε να αρνηθεί να δώσει την εντολή στον κ. Κικλ.
Το κεντροδεξιό ÖVP, το οποίο έχει μέχρι τώρα συγκυβερνήσει δύο φορές με την ακροδεξιά, έχει δηλώσει ότι θα μπορούσε να επαναλάβει έναν συνασπισμό, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα συμμετέχει στην κυβέρνηση ο επικεφαλής του Κόμματος της Ελευθερίας Χέρμπερτ Κικλ, ο οποίος ωστόσο έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι επιδιώκει ο ίδιος να γίνει «ο καγκελάριος του λαού». Στην αποψινή του εμφάνιση πάντως ο κ. Νεχάμερ, αν και επανέλαβε ότι «δεν θα στηρίξουμε τις μεθόδους του κ. Κικλ», σημείωσε και ότι «θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψιν οι ανησυχίες όσων ψήφισαν το FPÖ».
Ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην δώσει στον κ. Κικλ την εντολή για διερεύνηση σχηματισμού κυβέρνησης έχει αφήσει και ο «πράσινος» ομοσπονδιακός πρόεδρος Αλεξάντερ φαν ντερ Μπέλεν. Εάν η κατανομή των εδρών παραμείνει ως έχει, θα μπορούσε πάντως να σχηματιστεί κυβέρνηση «μεγάλου» συνασπισμού, μεταξύ ÖVP και SPÖ, με μόνο ισχνή ωστόσο πλειοψηφία. Ένας πιθανός τρίτος εταίρος θα μπορούσε να αναζητηθεί μεταξύ των NEOS και των Πρασίνων.
Στην πρώτη αντίδρασή του για το αποτέλεσμα, ο καγκελάριος Νεχάμερ έκανε λόγο για «μεγάλο αγώνα» στο τέλος της προεκλογικής περιόδου, επισημαίνοντας ότι ο ίδιος ανέλαβε το κόμμα όταν οι δημοσκοπήσεις του έδιναν ποσοστό 21%. «Ο στόχος μας ήταν η πρώτη θέση και δεν επιτεύχθηκε (…) Στο μέλλον θα πρέπει να εξετάσουμε πιο προσεκτικά γιατί οι ριζοσπαστικές δυνάμεις παίρνουν περισσότερες ψήφους», πρόσθεσε. Το βέβαιο είναι ότι το ÖVP θα είναι σε κάθε περίπτωση στην επόμενη κυβέρνηση, μένει ωστόσο να κριθεί το εάν θα ορίσει τον καγκελάριο ή θα συμμετέχει ως «μικρός» εταίρος.
Ο θριαμβευτής των εκλογών Χέρμπερτ Κικλ έκανε λόγο για «σαφές μήνυμα» των ψηφοφόρων και δήλωσε «έτοιμος» για την καγκελαρία. «Το χέρι μας είναι απλωμένο», δήλωσε ο αρχηγός Αντρέας Μπάμπλερ, αναφερόμενος σε ενδεχόμενη κυβερνητική συνεργασία με το Λαϊκό Κόμμα.
Αυστρικά ΜΜΕ: Συντριπτική νίκη του FPÖ
Ο αυστριακός τύπος στις σημερινές του αναλύσεις κάνει λόγο για συντριπτική νίκη του FPÖ.
«Θρίαμβος του FPÖ: η δαιμονοποίηση του Χέρμπερτ Κικλ απέτυχε (…) Η νίκη του είναι περίπτωση για τα βιβλία Ιστορίας», γράφει η εφημερίδα Kurier, ενώ η Der Standard αναφέρει ότι «ο Κικλ κέρδισε με ιστορικό τρόπο» και η Die Presse αναφέρεται σε «Θρίαμβο για τον Κικλ» και εκλογικό αποτέλεσμα το οποίο «ισοδυναμεί με πολιτικό σεισμό». Η Kronen Zeitung περιγράφει το εκλογικό αποτέλεσμα ως «αλλαγή εποχής» για το αυστριακό κοινοβούλιο.
Στην γειτονική Γερμανία η Süddeutsche Zeitung εκτιμά ότι το ÖVP, αν θέλει να συνεχίσει να κυβερνά, θα πρέπει να αναζητήσει συνεργασίες εκτός του FPÖ, καθώς, ακόμη και με άλλον στην καγκελαρία, «οποιοδήποτε FPÖ είναι το κόμμα του Κικλ». Την ίδια ώρα, «πιστεύει κανείς σοβαρά ότι μετά τον θρίαμβό του την Κυριακή, ο Χέρμπερτ Κικλ θα είναι έτοιμος να αποσυρθεί αμέσως και να αφήσει άλλους να καρπωθούν τη σοδειά του;», σημειώνει ο αρθρογράφος. Η Frankfurter Allgemeine Zeitung αναφέρει ότι υπό τον Χέρμπερτ Κικλ το Κόμμα της Ελευθερίας ριζοσπαστικοποιείται όλο και περισσότερο και δεν περιορίζεται μόνο στις ξενοφοβικές θέσεις, αλλά προσβάλλει τους πολιτικούς του αντιπάλους και δεν κρύβει την εγγύτητά του με τους ακροδεξιούς εξτρεμιστές. Η Frankfurter Rundschau κάνει λόγο για «σήμα κινδύνου», ακόμη και αν το FPÖ δεν μπει στην καγκελαρία.
ΑΘΗΝΑ 984/ΑΠΕ-ΜΠΕ
