Με μία μεγάλη εκδήλωση, παρουσία πλήθους κόσμου, γιορτάστηκαν στα Άνω Πατήσια τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Δημήτρη Πικιώνη, καθώς και η ολοκλήρωση της ανάπλασης του ομώνυμου πάρκου που υλοποιήθηκε από τον Δήμο Αθηναίων, μέσω του προγράμματος «Υιοθέτησε την πόλη σου» και με την ευγενική χορηγία της VISA.
Το πάρκο, στο τέρμα της οδού Σάουμπερτ, που φέρει το όνομα του κορυφαίου Έλληνα αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη (1887-1968), εγκαινίασε ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, καθώς και της Αγνής Πικιώνη, κόρης του αείμνηστου ακαδημαϊκού.
Με αφορμή τα εγκαίνια του σύγχρονου πάρκου, του οποίου η όψη μετά τις παρεμβάσεις ανανεώθηκε ριζικά, πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Δημήτρη Πικιώνη. Το πορτραίτο του αρχιτέκτονα φιλοτέχνησε η γλύπτρια Φρόσω Ευθυμιάδη-Μενεγάκη (1911-1955) το 1941, αρχικά σε τερακότα, όπως συνήθιζε στα έργα της εκείνη την εποχή, και μετέπειτα σε μπρούντζο. Αποτελεί δωρεά της κόρης του αρχιτέκτονα, Αγνής Πικιώνη, προς τον Δήμο Αθηναίων, ενώ η πρωτοβουλία για την τοποθέτησή του προέρχεται από τον Σύλλογο «Αναγέννηση» της περιοχής Κυπριάδου.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, στον χαιρετισμό της, μεταξύ άλλων, επισήμανε ότι στην περιοχή , «ο εμπνευσμένος αρχιτέκτων, εικαστικός, ποιητής, διανοητής φιλόσοφος και ακαδημαϊκός δάσκαλος Δημήτριος Πικιώνης, έζησε αλλά και εργάστηκε για μεγάλο μέρος της ζωής του». Η κ. Μενδώνη, χαρακτήρισε τον Πικιώνη «έναν πρωτοπόρο διανοητή δημιουργό με βαθιές εσωτερικές θεωρητικές αναζητήσεις και ταυτόχρονα με μια ιδιαίτερη προσωπική προοπτική και αισθητική προσέγγιση, που από άλλους υμνήθηκε και απο άλλους λοιδορήθηκε». Τόνισε, δε, ότι το έργο του «Αφενός, επιζητεί την εμπέδωση της ελληνικότητας, της αρμονίας και της κλίμακας που διακρίνουν την αρχαία ελληνική παράδοση και το ελληνικό τοπίο και αφετέρου επιδιώκει την επιλεκτική σύζευξη με διεθνή σύγχρονα και νεωτερικά στοιχεία». Η Υπουργός Πολιτισμού έκλεισε τον χαιρετισμό της υπογραμμίζοντας ότι «η προσήλωση όλων μας στις αρχές και τις αξίες που πρέσβευε και ακατάπαυστα επιδίωξε να εφαρμόσει και να μεταλαμπαδεύσει ο Δημήτριος Πικιώνης, αποτελούν τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο αναγνώρισης της σημασίας του έργου του».
Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, τόνισε: «Η Αθήνα οφείλει πολλά στον Πικιώνη – τον αρχιτέκτονα, τον ζωγράφο, τον στοχαστή. Τον τιμούμε γιατί αφιερώθηκε στο να ενώσει το τοπικό με το οικουμενικό, το παραδοσιακό με το πρωτοποριακό και πέτυχε με τα έργα του να αποδώσει στην πρωτεύουσα την συνέχεια, την εξέλιξη και τη διαχρονικότητα. Ευχαριστούμε θερμά την κόρη του, Αγνή, για τη συγκινητική δωρεά της στον δήμο, αλλά και για την παρουσία της σήμερα εδώ. Θερμές ευχαριστίες και στη VISA που με την ευγενική της χορηγία μάς, έδωσε τη δυνατότητα να αναμορφώσουμε ριζικά έναν ακόμη χώρο πρασίνου μέσα στην πόλη, διευρύνοντας τη λίστα των αναβαθμισμένων πάρκων στις γειτονιές της Αθήνας».
Από την πλευρά της, η Αγνή Πικιώνη, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Ο Δημήτρης Πικιώνης το 1920, έχοντας πλέον την δική του οικογένεια, επέλεξε τη συνοικία Κυπριάδου ως τόπο διαμονής. Η Κυπριάδου ήταν τότε μία “κυψέλη” καλλιτεχνών και διανοούμενων, όπως ο Σπύρος Παπαλουκάς, ο Φώτης Κόντογλου, ο Αντίοχος Ευαγγελάτος, η Ελένη Βακαλό, ο Ουμβέρτος Αργυρός, ο Γιάννης Σπυρόπουλος, ο Σπύρος Μαρινάτος, ο Δημήτρης Γληνός. Στη Συνοικία Κυπριάδου επέλεξε επίσης να εγκατασταθεί η γλύπτρια Φρόσω Ευθυμιάδη-Μενεγάκη, στην οικία – ατελιέ που δημιούργησε για εκείνη ο Πικιώνης και υπάρχει έως σήμερα. Η προτομή του Πικιώνη που η οικογένεια αποφάσισε να δωρίσει στον Δήμο Αθηναίων, είναι έργο δικό της. Είναι ευτύχημα που χάρη στην φροντίδα του Δήμου Αθηναίων και ιδιαίτερα του Δημάρχου κ. Μπακογιάννη, το πάρκο αυτό, ανανεωμένο και περιποιημένο πλέον, μνημονεύει τους ανθρώπους που έζησαν κάποτε εδώ. Οφείλω θερμές ευχαριστίες στον Αλέξανδρο Παππά, στην πάντα άξια Ζέττα Αντωνοπούλου, στην ακάματη Μαίρη Γιαννακοπούλου, πρόεδρο του Συλλόγου Αναγέννηση Κυπριάδου και στα μέλη της ΑΜΚΕ Δημήτρης Πικιώνης».
Ο Γεώργιος Μαδεμοχωρίτης, Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Διπλωματούχων Αρχιτεκτονικών Σχολών – Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων, τόνισε: «Έχει γραφεί ότι το σπουδαίο αρχιτεκτονικό έργο του Πικιώνη συνδυάζει καλλιτεχνική δημιουργία και στοχασμό. Όμως, ο Πικιώνης στόχευε βαθύτερα. Η ζωή του όλη ήταν ένας αγώνας για την ένταξη και τον συνδυασμό του πνεύματος των καιρών με το πνεύμα της Ελλάδας. Πάνω απ’ όλα όμως ο Πικιώνης ήταν ένας Ευαίσθητος Άνθρωπος!»
Στην εκδήλωση, εκ μέρους της VISA, συμμετείχαν η Sevi Vassileva, Γενική Διευθύντρια της εταιρείας για την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Μάλτα και το Ισραήλ καθώς και ο Country Manager στην Ελλάδα, Νίκος Πετράκης.
H κ. Vassileva, σε δήλωσή της, τόνισε: «Είμαστε περήφανοι που συμμετείχαμε στην ανάπλαση αυτού του αστικού πάρκου και της γειτονικής πλατείας. Σκοπός της Visa είναι να βελτιώνει τη ζωή όλων, παντού και πιστεύουμε ακράδαντα πως αυτού του τύπου οι παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο, όχι μόνο βελτιώνουν άμεσα και ορατά τη ζωή των κατοίκων, αλλά ενισχύουν την αίσθηση της κοινότητας επιφέροντας πολλαπλά οφέλη στην καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων. Είμαστε σίγουροι πως οι χώροι αυτοί μπορούν να αποτελέσουν ένα νέο σημείο αναφοράς για την ιστορική συνοικία Κυπριάδου και θα ενισχύσουν, ακόμα περισσότερο, τον τόσο ιδιαίτερο χαρακτήρα της. Μέσω της πρωτοβουλίας Visa for Athens, μαζί με τον Δήμο Αθηναίων, θα συνεχίσουμε να δημιουργούμε σύγχρονους και αειφόρους χώρους που προσφέρουν στους πολίτες αναβαθμισμένα σημεία κοινωνικοποίησης, τονίζουν την ομορφιά της ελληνικής πρωτεύουσας και καλούν τους επισκέπτες να την εξερευνήσουν περαιτέρω».
Οι κυριότερες παρεμβάσεις κατά την ανάπλαση του πάρκου
Το έργο της ανάπλασης επικεντρώθηκε στην αποκατάσταση των υποδομών, καθώς και στον εμπλουτισμό και την αναβάθμιση του πρασίνου, δημιουργώντας έναν βιώσιμο και λειτουργικό κοινόχρηστο χώρο. Στο πλαίσιο της αναμόρφωσης, πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω παρεμβάσεις:
– Φυτεύτηκαν 1.500 νέα φυτά (υψηλοί, μεσαίοι και χαμηλοί αυτοφυείς θάμνοι), με προσεγμένη επιλογή χαρακτηριστικών ειδών από τη χλωρίδα της Αττικής.
– Έγινε κλάδεμα και συντήρηση των υφιστάμενων δέντρων και θάμνων.
– Εγκαταστάθηκε πλήρως αυτοματοποιημένο δίκτυο άρδευσης.
– Ολοκληρώθηκε το έργο για τη διαχείριση των ομβρίων με εγκατάσταση σχαρών συλλογής, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η μεγάλη ροή νερού από τις βροχές στο πάρκο, που είχε προκαλέσει διαβρώσεις.
– Ανακατασκευάστηκαν και υπερυψώθηκαν τα κράσπεδα.
– Έγινε χρήση υδατοπερατών υλικών (πατημένη γη, ανακυκλωμένος πλαστικός κυβόλιθος, ψηφίδα) για τη διάστρωση και θωράκιση του κύριου άξονα εντός του πάρκου.
– Συντηρήθηκαν τα υφιστάμενα καθιστικά και δημιουργήθηκαν νέοι καθιστικοί πάγκοι.
– Εντάχθηκαν όργανα γυμναστικής στο νοτιοδυτικό τμήμα του πάρκου, πάνω σε επιφάνεια πιστοποιημένης ψηφίδας.
– Χαράχτηκαν και δημιουργήθηκαν οριοθετημένα εσωτερικά μονοπάτια από πατημένη γη.
– Οι επιφάνειες φύτευσης εμπλουτίστηκαν με λίπασμα (compost).
– Προστέθηκε χρήσιμος εξοπλισμός όπως ταΐστρες και φωλιές πτηνών, ποτίστρα σκύλων, βοτανικές πινακίδες.
Ευρύτερες παρεμβάσεις
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της προσπάθειας αναζωογόνησης της ευρύτερης περιοχής, στην πλατεία Νικολοπούλου που γειτνιάζει με το πάρκο Δημήτρη Πικιώνη έγινε συντήρηση της υφιστάμενης βλάστησης, ενισχύθηκε το έδαφος, προστέθηκαν 350 νέα φυτά και εγκαταστάθηκε νέο αυτοματοποιημένο σύστημα άρδευσης. Οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις, επίσης υλοποιήθηκαν μέσω του προγράμματος «Υιοθέτησε την πόλη σου», με την ευγενική χορηγία της VISA.
