Οι πόλεις που επιλέγονται άλλωστε, γίνονται Πολιτιστικές Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης για περίοδο 12 μηνών. Ο τίτλος αυτός συνεπάγεται μία μεγάλη δέσμευση: την πραγματοποίηση στη συγκεκριμένη περιοχή πολιτιστικών εκδηλώσεων οι οποίες εντάσσονται σ’ ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα η εκάστοτε πόλη ή πόλεις ανά έτος, επικεντρώνεται στην ανάδειξη του ιστορικού και πολιτιστικού της πλούτου. Έρευνα, Τέχνη και Πολιτισμός είναι η άξονες στους οποίους στηρίζεται το εγχείρημα
Πάνω από 60 πόλεις απέκτησαν μέχρι σήμερα αυτόν τον τίτλο και ωφελήθηκαν από τα θετικά αποτελέσματα: ο αριθμός των τουριστών αυξάνεται, οι κάτοικοι σχηματίζουν καλύτερη γνώμη για την πόλη τους, οι πόλεις αποκτούν διεθνή προβολή και το αίσθημα των πολιτών ότι ανήκουν σ’ έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο ενισχύεται.
Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης είναι αρκετά παλιός και… ολίγον τι ελληνικός. Το 1985, η τότε υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας, Μελίνα Μερκούρη μαζί με τον Γάλλο ομόλογό της Τζάκ Λάνγκ, έδωσαν την ιδέα του νέου θεσμού. Σκοπός βέβαια, η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας, η προώθηση της ενοποίησης στον τομέα του Πολιτισμού και η πιλιτιστική ανάπτυξη των πόλεων.
Με στόχο οι Ευρωπαίοι πολίτες και τα αστικά κέντρα να έρθουν πιο κοντά, η πρωτοβουλία της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας εξελίχθηκε σε έναν πολιτιστικό θεσμό στην ΕΕ, κατί για το οποίο η Μελίνα Μερκούρη καμάρωνε πάντοτε, ειδικά όταν η Αθήνα έγινε πολιτιστική πρωτεύουσα για το 1985.
Από το 2010 με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η εκάστοτε Πολιτιστική Πρωτεύουσα λαμβάνει το βραβείο «Μελίνα Μεκρούρη». Το συγκεκριμένο βραβείο είναι χρηματικό έπαθλο ύψους 1,5 εκ. ευρώ.
Η Ελευσίνα λοιπόν την οποία επισκέφθηκε σήμερα και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, υποδέχεται τον τίτλο και το θεσμό το 2023.
Η «2023 Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» επιχειρεί να αποκαλύψει την αθέατη πλευρά της Ελευσίνας, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για την πόλη και τους ανθρώπους της.