Οι αρχαιολόγοι που εργάζονται στη Γουατεμάλα ανακάλυψαν τα καμένα λείψανα των βασιλιάδων των Μάγια σε έναν ναό-πυραμίδα στο Ucanal, 280 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πόλης της Γουατεμάλας.
Οι σοροί που αφαιρέθηκαν από έναν βασιλικό τάφο φαίνεται να κάηκαν τελετουργικά ως επίδειξη αλλαγής πολιτικού καθεστώτος.
«Αν και δεν θα ήταν έκπληξη να βρούμε έναν βασιλικό τάφο μέσα σε μια πυραμίδα-ναό, δεν περιμέναμε να βρούμε άνθρακα, καμένα οστά και χιλιάδες καμένα και σπασμένα στολίδια», λέει η αρχαιολόγος Christina Halperin από το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ.
Η ομάδα ανακάλυψε τα οστά και τα στολίδια το 2022 και όλα δείχνουν ότι τα σώματα είχαν καεί αλλού.
Μια μελέτη των οστών αποκάλυψε ότι τουλάχιστον δύο ενήλικες είχαν καεί, αν και υπήρχαν τα λείψανα τεσσάρων, ενώ μεταξύ των στολιδιών υπήρχαν περισσότερες από 10.000 χάντρες από θαλάσσια όστρακα και σχεδόν 1.500 θραύσματα μενταγιόν, χάντρες και άλλα αντικείμενα από μαλαχίτη, που φοριούνταν συνήθως από τα μέλη της βασιλικής οικογένειας, και τα θραύσματα μιας μάσκας, αντικείμενο που συνήθως τοποθετείται σε βασιλικούς τάφους.
Αν και οι αρχαιολόγοι είχαν προηγουμένως βρει στοιχεία για ανθρώπους που έμπαιναν στους βασιλικούς τάφους των Μάγια και έκαιγαν τελετουργικά τα πτώματα, αυτή η νέα ανακάλυψη είναι διαφορετική επειδή τα καμένα υπολείμματα μεταφέρθηκαν και εναποτέθηκαν τελετουργικά στον ναό-πυραμίδα, εξηγεί η Halperin. Η ομάδα δεν έχει βρει ακόμη τον τάφο στον οποίο είχαν ενταφιαστεί αρχικά τα βασιλικά λείψανα και το αν τα πτώματα κάηκαν δημόσια παραμένει ασαφές αλλά πιθανό.
«Αν και δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα εάν τα βασιλικά λείψανα κάηκαν δημόσια, η εναπόθεσή τους σε ένα κτίριο τελετών σε μια από τις μεγαλύτερες δημόσιες πλατείες στην τοποθεσία Ucanal υποδηλώνει ότι το κοινό πιθανότατα γνώριζε καλά τα γεγονότα που σχετίζονται με την αφαίρεση του περιεχομένου ενός βασιλικού τάφου και την επακόλουθη καύση του», λέει η Halperin.
Τα βασιλικά λείψανα κάηκαν μεταξύ 773 και 881 Κ.Χ., λίγο καιρό μετά τον θάνατό τους, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου μεγάλης πολιτικής αλλαγής, όταν ένας άνδρας ονόματι Papmalil ανέλαβε την εξουσία στο Ucanal. Είναι πιθανό ότι το τελετουργικό κάψιμο ήταν μια πράξη βεβήλωσης κατά της προηγούμενης βασιλικής κυριαρχίας, σηματοδοτώντας το τέλος του καθεστώτος των βασιλέων. Αντιπροσωπεύει επίσης μια σπάνια περίπτωση που η αλλαγή καθεστώτος φαίνεται τόσο άμεσα στα αρχαιολογικά αρχεία.
«Οι ανασκαφές μας αλλού στην τοποθεσία του Ucanal δείχνουν ότι αυτή η νέα εξουσία ήταν η αρχή σημαντικών πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών στο βασίλειο και στις πεδιάδες των Μάγια γενικά», λέει η Halperin. «Είναι συναρπαστικό να βλέπουμε στιγμές μετάβασης στην ιστορία των Μάγια που μας επιτρέπουν να δούμε πέρα από τη γνωστή κλασική περίοδο. Στον χώρο ξεκίνησαν έργα με την ανέγερση δημόσιων κτιρίων, υπήρξε μια ελαφρά αύξηση του πληθυσμού και υπήρξε αναμόρφωση των πολιτικών συμμαχιών και των κοινωνικών αξιών». Το Ucanal φαίνεται να ευδοκιμούσε κάτω από το νέο καθεστώς του Papmalil.
