Η πρόσφατη απόφαση του Μαρκ Ζάκερμπεργκ να καταργήσει την υπηρεσία fact-checking και να «χαλαρώσει δραματικά τη λογοκρισία» στις πλατφόρμες της Meta, εξακολουθεί να προκαλεί κύματα αντιδράσεων από οργανώσεις και φορείς. Ο άρχων της Meta (Facebook, Instagram, WhatsApp) ανακοίνωσε την Τρίτη την απόφασή του να σταματήσει το πρόγραμμα του fact-checking στις ΗΠΑ ισχυριζόμενος ότι οι διαδικασίες του fact-checking «είναι υπερβολικά πολιτικά κατευθυνόμενες και συνέβαλαν περισσότερο στην μείωση της εμπιστοσύνης παρά στην βελτίωσή της, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ».
Η απόφαση, που αιτιολογήθηκε ως “αναγκαία για την προώθηση της ελευθερίας της έκφρασης”, αντιμετωπίζεται από πολλούς ως απειλή για την αξιοπιστία της ενημέρωσης, ειδικά σε μια εποχή όπου η διάδοση ψευδών ειδήσεων (fake news) αποτελεί σοβαρό κοινωνικό ζήτημα.
Το επιχείρημα της λογοκρισίας που επικαλέσθηκε ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ της Meta για να καταργήσει το πρόγραμμα του fact-checking στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι «ψευδές» και θα προκαλέσει βλάβη σε πολλούς τόπους, δηλώνει το διεθνές δίκτυο του fact-checking IFCN (International Fact-Checking Network) σε ανοικτή του επιστολή προς τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ.
«Είναι ψέμα και θέλουμε να αποκαταστήσουμε την αλήθεια, τόσο για την παρούσα συγκυρία, όσο και για την Ιστορία», ανακοίνωσε το IFCN στο οποίο συμμετέχουν περισσότερες από 130 οργανισμοί, ανάμεσά τους και διεθνή πρακτορεία ειδήσεων όπως το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).
To IFCN θεωρεί ότι η κατάργηση του προγράμματος του fact-checking της Meta στον κόσμο θα προκαλέσει «πραγματική βλάβη».
«Αν η Meta αποφασίσει να σταματήσει το πρόγραμμα σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει πραγματική βλάβη σε πολλές περιοχές», προειδοποιεί το διεθνές δίκτυο.
Ανάμεσα στις περισσότερες των εκατό χώρες που διαθέτουν παρόμοια προγράμματα, ορισμένες είναι «πολύ ευάλωτες στην παραπληροφόρηση που προκαλεί πολιτική αστάθεια, ανάμειξη στις εκλογές, μαζική βία, ακόμη και γενοκτονίες», προειδοποιεί το IFCN.
Αναφερόμενο στην χρονική συγκυρία της ανακοίνωσης του ιδιοκτήτη της Meta, το διεθνές δίκτυο δηλώνει στην ανοικτή επιστολή: «Η απόφασή σας έρχεται μετά την επικύρωση της εκλογής του νεοεκλεγέντος προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και στο πλαίσιο της ευρύτερης ανταπόκρισης της βιομηχανίας της τεχνολογίας στην επερχόμενη κυβέρνηση. Ο ίδιος ο κ. Τραμπ δήλωσε ότι η ανακοίνωσή σας αποτελεί “πιθανότατα” απάντηση στις απειλές που διατύπωσε εναντίον σας. Ορισμένοι από τους δημοσιογράφους που συμμετέχουν στην κοινότητά μας του fact-checking έχουν δεχτεί παρόμοιες απειλές από κυβερνήσεις στις χώρες όπου εργάζονται, άρα κατανοούμε πόσο δύσκολο είναι να αντισταθεί κανείς στην πίεση αυτή».
Αντιδράσεις από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τον ΟΗΕ
Η απόφαση της Meta (Facebook, Instagram, WhatsApp) να καταργήσει το πρόγραμμα του fact-checking στις Ηνωμένες Πολιτείες, «μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για τα ανθρώπινα δικαιώματα», προειδοποιεί ο επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Μάικλ Ο’Φλάχερτι.
«Τα πρόσφατα μέτρα τροποποίησης της πολιτικής επαλήθευσης τα οποία ελήφθησαν από την Meta, έπειτα από παρόμοια μέτρα τα οποία έχουν ληφθεί από το Χ, μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα», προειδοποιεί σε ανακοίνωσή του ο Ο’Φλάχερτι. «Οι πλατφόρμες δεν πρέπει να απομακρύνονται από τα γεγονότα, διαφορετικά δημιουργούν κενό μέσα στο οποίο ευημερεί η παραπληροφόρηση χωρίς επαληθεύσεις και οι βλάβες στην δημοκρατία είναι σοβαρές».
«Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι η καταπολέμηση των ψεμάτων και η παρεμπόδιση της διασποράς μηνυμάτων βίας και μίσους δεν αποτελούν λογοκρισία. Αποτελούν δέσμευση για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ο επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης «καλεί μετ’ επιτάσεως τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις προσπάθειες και να επιδείξουν πυγμή» στον αγώνα κατά της παραπληροφόρησης «όντας βέβαιοι ότι οι ενδιάμεσοι στο Ιντερνετ αυξάνουν τους συστημικούς κινδύνους παραπληροφόρησης και ανεξέλεγκτης ρητορικής».
«Αυτό προϋποθέτει την αναζήτηση περισσότερης διαφάνειας στις πρακτικές του ελέγχου του περιεχομένου, περιλαμβανομένης της ανάπτυξης αλγοριθμικών συστημάτων», συνέχισε ο Ο’Φλάχερτι. «Στόχος είναι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους με την εξεύρεση μίας ισορροπίας που διαφυλάσσει την ελευθερία της έκφρασης εντός καλά συντεταγμένων ορίων».
Ο έλεγχος του περιεχομένου μίσους «δεν αποτελεί λογοκρισία», δήλωσε σήμερα ο Υπατος Αρμοστής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου του ΟΗΕ Φόλκερ Τουρκ λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση της Meta για την κατάργηση του fact-checking στις ΗΠΑ εν όψει της έλευσης του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
«Το να επιτρέπονται ρητορικές μίσους και κακόβουλο περιεχόμενο online έχει συγκεκριμένες επιπτώσεις. Ο έλεγχος του περιεχομένου δεν αποτελεί λογοκρισία», έγραψε ο Φόλκερ Τουρκ στην πλατφόρμα Χ, ο ιδιοκτήτης της οποίας, και πλέον alter ego του Τραμπ, ο Ιλον Μασκ, διαδίδει εδώ και χρόνια ότι τα προγράμματα του fact-checking συνιστούν «λογοκρισία».
Η Υπατη Αρμοστεία «ζητά υπευθυνότητα και ρύθμιση του ψηφιακού χώρου για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αναπτύσσοντας επιχειρηματολογία στο δίκτυο Linkedin, ο Υπατος Αρμοστής του ΟΗΕ εξήγησε ότι «η ύπαρξη του μίσους στο Διαδίκτυο περιορίζει την ελευθερία της έκφρασης και μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον πραγματικό κόσμο».
“Τα κοινωνικά δίκτυα διαμορφώνουν την κοινωνία και έχουν στην διάθεσή τους τεράστιο δυναμικό για να βελτιώσουν τις ζωές μας και να μας συνδέσουν, αλλά έχουν επίσης δείξει την ικανότητά τους να πυροδοτούν συγκρούσεις, να υποκινούν στο μίσος και να απειλούν την ασφάλεια”.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
