Ένας από τους πιο έμπειρους σταθμάρχες του ΟΣΕ, ο οποίος είναι πια συνταξιούχος, κλήθηκε από την Ανακρίτρια της Λάρισας για κατάθεση, προκειμένου να συνδράμει στη διαλεύκανση των αιτιών της τραγωδίας στα Τέμπη.
Ο έμπειρος υπάλληλος του ΟΣΕ γνώριζε εδώ και πάρα πολλά χρόνια τον 59χρονο σταθμάρχη που προφυλακίστηκε, όπως και τον τρόπο λειτουργίας του σταθμαρχείου και της τηλεδιοίκησης. Το ieidiseis αποκαλύπτει ολόκληρη την κατάθεσή του.
Ερωτηθείς για τον 59χρονο Β.Σ., ο οποίος κρατείται στις φυλακές της Λάρισας, σημειώνει: «Όταν εργαζόμουν στον ΟΣΕ αυτός ασχολούνταν στο γραφείο αποσκευών. Μετά γνωρίζω ότι πήρε μετάταξη για το Υπουργείο Παιδείας το 2012 και επέστρεψε τον Αύγουστο του 2022 ως εκπαιδευόμενος σταθμάρχης. Η ηλικία του δεν του επέτρεπε να προσληφθεί ως σταθμάρχης. Και με την κινητικότητα όσον αφορά τους σταθμάρχες και τους μηχανοδηγούς υπάρχουν όρια ηλικίας, Ο συγκεκριμένος σταθμάρχης τελείωσε τη θεωρητική και πρακτική εξάσκηση στις 24/1/2023. Εργάστηκε 5 μέρες στον σταθμό Καλαμπάκας και καλώς εργάστηκε για να αποκτήσει πείρα, αλλά θα έπρεπε να παραμείνει εκεί για χρόνια και να αποκτήσει πείρα. Μια τόσο σύντομη εκπαίδευση δεν επαρκεί για να ανταπεξέλθει κάποιος μόνος του στα καθήκοντα του σταθμάρχη στον σταθμό της Λάρισας».
Η Ανακρίτρια ρώτησε να μάθει για το κρίσιμο θέμα της τηλεδιοίκησης, ρωτώντας τον για ποιο λόγο σταμάτησε να λειτουργεί. Ο συνταξιούχος σταθμάρχης, με εμπειρία στον σιδηροδρομικό κόμβο της Λάρισας, απάντησε ότι «ο κυριότερος λόγος ήταν η έλλειψη προσωπικού σταθμαρχών που στελέχωναν την τηλεδιοίκηση και του προσωπικού συντήρησης των μηχανηματων τηλεδιοίκησης και της σιδηροδρομικής γραμμής. Δεύτερος λόγος ήταν μία πυρκαγιά έξω από τη Λάρισα, που κατέστρεψε έναν υποσταθμό ο οποίος δεν αντικαταστάθηκε ποτέ».
Στη συνέχεια, η Ανακρίτρια τον ρωτάει πως διεξάγεται η κυκλοφορία των τρένων μετά την κατάργηση της τηλεδιοίκησης, με εκείνον να απαντά: «Μόνο μέσω των σταθμαρχών των εκατέρωθεν σταθμών, με την ανταλλαγή τηλεγραφημάτων. Ο σταθμός της Λάρισας εξυπηρετείται από τρεις βάρδιες. Σε κάθε βάρδια απασχολούνταν πάντοτε δύο σταθμάρχες και άλλοι δύο ήταν στην τηλεδιοίκηση. Αυτό όπως έχω πληροφορηθεί σταμάτησε από το κλείσιμο της τηλεδιοίκησης».
Αναλυτικά ολόκληρη η κατάθεσή του στην Ανακρίτρια:
Γνωρίζετε ποια είναι τα προσόντα που πρέπει να έχει κάποιος για να γίνει σταθμάρχης;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Να είναι τουλάχιστον απόφοιτος λυκείου και να έχει κάποια συγκεκριμένη ηλικία. Όταν υπηρετούσαν εγώ το όριο ηλικίας ήταν μέχρι 30 έτη. Πλέον από όσο γνωρίζω έχει ανέλθει στα 48.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Το πόστο του σταθμάρχη είναι απαιτητική θέση;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ναι βεβαίως είναι πολύ απαιτητική θέση. Απαιτεί προσήλωση, μεγάλη προσοχή και συγκέντρωση. Και ειδικά σε μεγάλους σταθμούς όπως η Λάρισα, εκτός από τα ανωτέρω απαιτείται και μεγάλη εμπειρία.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχετε γνώση πόσα δρομολόγια εξυπηρετεί ο σταθμός της Λάρισας καθημερινά;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Περίπου 80 δρομολόγια με χιλιάδες επιβάτες. Εξυπηρετεί το δίκτυο Αθήνα- Θεσσαλονίκη, τον προαστιακό Λάρισα- Θεσσαλονίκη, τη γραμμή Λάρισα –Βόλο και τη γραμμή Λάρισα- Καλαμπάκα. Και επιβατικές και εμπορικές αμαξοστοιχίες, καθώς και αμαξοστοιχίες με μηχανήματα συντήρησης που κυκλοφορούν στις γραμμές.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του Σταθμάρχη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Είναι αρμόδιος για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας των αμαξοστοιχιών και είναι και υπεύθυνος για οτιδήποτε συμβαίνει στον σταθμό.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς γίνεται η ρύθμιση κυκλοφορίας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ελλείψει τηλεδιοίκησης η ρύθμιση της κυκλοφορίας γίνεται με ανταλλαγή τηλεγραφημάτων μεταξύ των σταθμαρχών των εκατέρωθεν σταθμών Ο σταθμάρχης που έχει μία αμαξοστοιχία που επίκειται να αναχωρήσει, πριν αναχωρήσει ζητάει την άδεια από τον επόμενο σταθμό ότι η γραμμή είναι ελεύθερη.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Λαμβάνοντας ειδοποίηση ότι η αμαξοστοιχία αναχώρησε από τον προηγούμενο σταθμό, ο σταθμάρχης του σταθμού στον οποίο κατευθύνεται η αμαξοστοιχία, τι πρέπει να κάνει;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πρέπει να μην επιτρέψει ουδεμία κυκλοφορία επάνω στη γραμμή στην οποία είναι η αμαξοστοιχία και να εξασφαλίσει την ομαλή είσοδο αυτής εντός του σταθμού.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Όταν επίκειται η άφιξη μιας αμαξοστοιχίας, ποια είναι τα καθήκοντα του σταθμάρχη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όταν τα φωτόσημα τα οποία υπάρχουν ανά 2 με 2,5 χιλιόμετρα σε όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι πράσινα, η αμαξοστοιχία κινείται ελεύθερα μέχρι το σταθμό στον οποίο πρόκειται να αφιχθεί. Όταν ο μηχανοδηγός της αμαξοστοιχίας βρει την πορεία του κόκκινο φωτόσημο, ειδοποιεί τον σταθμάρχη του σταθμού στον οποίο κατευθύνεται είτε με ραδιοτηλέφωνο, είτε με κινητό τηλέφωνο και ο σταθμάρχης τον οδηγεί τι θα κάνει.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Αντιστοίχως όταν μία αμαξοστοιχία αναχωρεί από τον σταθμό ποια είναι τα καθήκοντα του σταθμάρχη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πρώτα δίνει τηλεγράφημα αναχώρησης στον επόμενο σταθμό και μετά μιλάει με τον μηχανοδηγό και του δίνει σινιάλο αναχώρησης. Εφόσον τα φωτόσημα εξόδου είναι πράσινα η αμαξοστοιχία θα προχωρήσει μέχρι τον επόμενο σταθμό. Εάν τα φωτόσημα εξόδου είναι κόκκινα, ο σταθμάρχης επιδίδει τηλεγράφημα στον μηχανοδηγό ότι πάει συγκεκριμένη γραμμή και θα υπερβεί τα ερυθρά φωτόσημα μέχρι την είσοδο στον επόμενο σταθμό.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως γνωρίζει ο σταθμάρχης ποια φωτόσημα είναι ερυθρά;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο σταθμάρχης Λάρισας μέσω του ηλεκτρονικού πίνακα ελέγχου μπορεί να δει όλα τα φωτόσημα για 5 χλμ περίπου από τον σταθμό προς την πλευρά της Θεσσαλονίκης (περίπου μέχρι το εργοστάσιο Ζαχαρέως) και ένα χιλιόμετρο περίπου προς την πλευρά της Αθήνας (έως το ύψος του Μεζούρλου). Όπως γνωρίζω από την ημέρα που έκλεισε η τηλεδιοίκηση, το καλοκαίρι του 2019, όλα τα φωτόσημα του δικτύου Λάρισας είναι ερυθρά. Αυτό συνεπάγεται ότι ο σταθμάρχης θα πρέπει να δώσει τηλεγράφημα στον μηχανοδηγό ότι θα κινηθεί ή στη γραμμή ανόδου ή στη γραμμή καθόδου και ότι θα υπερβεί τα φωτόσημα.
ΕΡΩΤΗΣΗ Τι είναι η τηλεδιοίκηση;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Είναι το σύστημα κυκλοφορίας και ασφάλειας των αμαξοστοιχιών. Η τηλεδιοίκηση της Λάρισας, ελέγχει την κυκλοφορία και όλες τις γραμμές από τον Δομοκό έως την είσοδο στο Πλατύ. Το συγκεκριμένο σύστημα υπήρχε από το Νοέμβριο του 2007 έως το καλοκαίρι του 2019 και η τηλεδιοίκηση ρύθμιζε μόνη της την κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών. Η τηλεδιοίκηση στεγαζόταν στον σταθμό της Λάρισας σε συγκεκριμένο απομονωμένο χώρο και μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών ρυθμιζόταν η κυκλοφορία και βλέπαμε το αποτύπωμα κάθε αμαξοστοιχίας στον κεντρικό πίνακα μεσώ λυχνιών, οι οποίες γινόταν κόκκινες κατά τη στιγμή της διέλευσης της αμαξοστοιχίας, ενώ βλέπαμε την κυκλοφορία και μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε για ποιο λόγο σταμάτησε να λειτουργεί η τηλεδιοίκηση;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο κυριότερος λόγος ήταν η έλλειψη προσωπικού σταθμαρχών που στελέχωναν την τηλεδιοίκηση και του προσωπικού συντήρησης των μηχανηματων τηλεδιοίκησης και της σιδηροδρομικής γραμμής. Δεύτερος λόγος ήταν ότι μία πυρκαγιά έξω από τη Λάρισα κατέστρεψε έναν υποσταθμό ο οποίος δεν αντικαταστάθηκε ποτέ.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μετά την κατάργηση της τηλεδιοίκησης, πώς διεξάγεται η κυκλοφορία;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μόνο μέσω των σταθμαρχών των εκατέρωθεν σταθμών, με την ανταλλαγή τηλεγραφημάτων. Ο σταθμός της Λάρισας εξυπηρετείται από τρεις βάρδιες. Σε κάθε βάρδια απασχολούνταν πάντοτε δύο σταθμάρχες και άλλοι δύο ήταν στην τηλεδιοίκηση. Αυτό όπως έχω πληροφορηθεί σταμάτησε από το κλείσιμο της τηλεδιοίκησης.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Δεδομένου ότι από το έτος 2019 σταμάτησε η λειτουργία της τηλεδιοίκησης και η κυκλοφορία ρυθμίζεται αποκλειστικά από τον σταθμάρχη, με βάση την εμπειρία σας, πόσοι σταθμάρχες θα έπρεπε να υπάρχουν σε κάθε βάρδια στον σταθμό της Λάρισας
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Θα έπρεπε να υπάρχουν απαραίτητα δύο. Ο ένας να ασχολείται με οπτική επαφή για την ομαλή αναχώρηση της αμαξοστοιχίας και ο άλλος να ασχολείται με την ανταλλαγή τηλεγραφημάτων και τη συνεννόηση με τους μηχανοδηγούς και τους εκατέρωθεν σταθμούς και πριν την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας και οι δύο να ελέγχουν τον πίνακα κυκλοφορίας.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Υπάρχει κάποια προβλεπόμενη διαδικασία μεταξύ των αλλαγών της βάρδιας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όταν αλλάζει η βάρδια συντάσσεται ένα πρωτόκολλο παράδοσης παραλαβής που τηρείται στην υπηρεσία, το οποίο απαριθμεί ό,τι γίνεται εκείνη τη στιγμή στο σταθμό, δηλαδή τη στιγμή της παράδοση, για να ενημερωθεί ο αναλαμβάνων την υπηρεσία σταθμάρχης και να αναλάβει την κυκλοφορία. Περιλαμβάνει επίσης το τελευταίο τρένο που αναχώρησε από τον παρόντα σταθμό και δεν έχει αφιχθεί στον επόμενο σταθμός, καθώς και το πρώτο τρένο που αναμένεται να αφιχθεί στον σταθμό.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Αν ένα τρένο έχει καθυστέρηση, ο σταθμάρχης στη βάρδια του οποίου έπρεπε να αφιχθεί το τρένο, έχει υποχρέωση να αναμείνει την άφιξη του τρένου ή μπορεί με τη λήξη της βάρδιας του να αποχωρήσεις
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Με τη λήξη της βάρδιας του αναχωρεί αλλά και η αλλαγή της βάρδιας δεν γίνεται στο λεπτό. Απαιτείται και κάποιος χρόνος για να γίνει και η παραλαβή παράδοση. Όπως έχω πληροφορηθεί προκειμένου να γίνεται ομαλή παράδοση και παραλαβή, η βάρδια έχει παραταθεί κατά μία ώρα, με αποτέλεσμα κατά τον χρόνο αυτό να βρίσκονται στον σταθμό ταυτόχρονα δύο σταθμάρχες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ο ηλεκτρικός πίνακας ελέγχου κυκλοφορίας πότε εγκαταστάθηκε στο σταθμαρχείο της Λάρισας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εγκαταστάθηκε περίπου το 1995 και έκτοτε δουλεύει ανελλιπώς.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι δυνατότητες παρέχει ο ηλεκτρικός πίνακας κυκλοφορίας στον σταθμάρχη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Χαράσσει την κυκλοφορία της αμαξοστοιχίας και κλειδώνουν οι αιχμές στη γραμμή που υπαρχει χάραξη. Τώρα που δεν λειτουργεί η χάραξη, οι αιχμές ασφαλίζονται με τη χρήση κλειδιών που υπάρχουν στο πάνω μέρος του πίνακα ελέγχου. Για να τεθεί μία αιχμή σε ευθεία ή σε παρακαμπτήριο ο σταθμάρχης απαραίτητα πρέπει να γυρίσει το κλειδί. Όταν γυρίσει το κλειδί και ασφαλίσουν οι αιχμές, ανάβει λυχνία χρώματος κίτρινου στη γραμμή που ασφαλίστηκε, ενώ αν για κάποιο λόγο δεν υπακούει ο πίνακας, οι λυχνίες αναβοσβήνουν και ο σταθμάρχης δίνει εντολή στον κλεδούχο γραπτώς με τηλεγράφημα. Όταν η αμαξοστοιχία αναχωρεί από Λάρισα με κατεύθυνση της Θεσσαλονίκη, η εμβέλεια του πίνακα ελέγχου είναι στα 5 χλμ και κατά τη διέλευση της αμαξοστοιχίας οι αντίστοιχες λυχνίες του πίνακα ελέγχου κοκκινίζουν. Για την κάλυψη αυτής της απόστασης απαιτούνται περίπου 3-4 λεπτά. Υπάρχει σχετικό εγχειρίδιο κυκλοφορίας το οποίο ορίζει το ανώτατο όριο ταχύτητας σε κάθε σημείο της γραμμής.
ΠΗΓΗ: ieidiseis.gr/ellada/188905/katathesi-dokoumento-gia-ti-dialysi-tis-tiledioikisis-ston-ose-den-ypirxan-oyte-stathmarxes-oyte-prosopiko-syntirisis
