Ο σκληροπυρηνικός πρόεδρος του Ιράν, – o άνθρωπος που θεωρείτο ως ο πιθανότερος διάδοχος του 85χρονου ανώτατου ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ – βρήκε τον θάνατο όταν το ελικόπτερό Bell 212 στο οποίο επέβαινε, μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν και επτά ακόμη αξιωματούχους, συνετρίβη την Κυριακή, σε δενδρόφυτη περιοχή στα βορειοδυτικά ορεινά της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Τον Εμπραχίμ Ραΐσι στον προεδρικό θώκο διαδέχεται, σύμφωνα με το Σύνταγμα του Ιράν, ο πρώτος αντιπρόεδρος, Μοχάμαντ Μοκμπέρ (κάτω φωτο), ενώ θα προκηρυχθούν εκλογές εντός 50 ημερών.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ εξέφρασε τα συλλυπητήριά του και επικύρωσε την ανάληψη των καθηκόντων του Προέδρου από τον πρώτο αντιπρόεδρο.
“Βάσει του άρθρου 131 του Συντάγματος, ο Μοκμπέρ αναλαμβάνει να ηγηθεί της εκτελεστικής εξουσίας” και θα πρέπει σε συνεννόηση με τους επικεφαλής της νομοθετικής και της δικαστικής εξουσίας να διοργανώσει “εκλογές για νέο πρόεδρο εντός 50 ημερών κατά το μέγιστο”, σημείωσε ο αγιατολάχ Χαμενεΐ.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν κήρυξε επίσης πενθήμερο εθνικό πένθος στη χώρα για τον θάνατο του προέδρου και επτά άλλων ανθρώπων.
Ο Μοκμπέρ, όπως ο Ραϊσί, θεωρείται στενός συνεργάτης του Χαμενεΐ, ο οποίος έχει τον τελευταίο λόγο στα κρατικά ζητήματα του Ιράν. Ο Μοκμπέρ έγινε πρώτος αντιπρόεδρος το 2021 όταν ο Ραϊσί εξελέγη πρόεδρος.
Παράλληλα η ιρανική κυβέρνηση ανακοίνωσε σήμερα ότι μετά τον θάνατο του υπουργού Εξωτερικών Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν διορίζει προσωρινό υπουργό Εξωτερικών της χώρας τον Αλί Μπαγερί Κανί.
Η επόμενη ημέρα στην Τεχεράνη
Το μείζον ερώτημα βεβαίως είναι τι σημαίνει για το Ιράν και τις περιφερειακές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή ο θάνατός του Ιρανού προέδρου, μεσούσης της κρίσης στη Λωρίδα της Γάζας και ενώ το ιρανικό ιερατείο βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Έχει ιδιαίτερη δε σημασία ότι ο οποιοσδήποτε νέος πρόεδρος , όπως και ο διάδοχος του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεί θα πρέπει να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Στις 9 Μαΐου, ο Kamal Kharrazi, σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του ανώτατου ηγέτη και πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, δήλωσε ότι το Ιράν θα εξετάσει το ενδεχόμενο στροφής, όσον αφορά στο αμυντικό του δόγμα, προς την πυρηνική αποτροπή, εάν το Ισραήλ επιτεθεί σε πυρηνικές εγκαταστάσεις που το Ιράν χαρακτηρίζει ως μη στρατιωτικές.
Με ανακοίνωση της η ιρανική κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι ο θάνατος του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί σε δυστύχημα με ελικόπτερο δεν θα προκαλέσει “την παραμικρή διατάραξη της διακυβέρνησης” της χώρας. “Ο πρόεδρος του ιρανικού λαού, εργατικός και ακούραστος (…) θυσίασε τη ζωή του για το έθνος”, αντέδρασε η κυβέρνηση στον θάνατό του. “Διαβεβαιώνουμε το πιστό έθνος ότι με τη βοήθεια του Θεού και την υποστήριξη του λαού δεν θα υπάρξει η παραμικρή διατάραξη της διακυβέρνησης της χώρας”, πρόσθεσε.
Το Χρηματιστήριο της Τεχεράνης έκλεισε σήμερα μετά την αναγγελία του θανάτου του προέδρου Ραϊσί, ενημέρωσε μέλος του διοικητικού του συμβουλίου, ο Ρεζά Εϊβαζλού, το οποίο επικαλέστηκε το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Mehr.
Το ελικόπτερο στο οποίο επέβαινε ο Ιρανός πρόεδρος και ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Αμίρ Αμπντολαχιάν μαζί με επτά άλλους επιβάτες και μέλη του πληρώματος χάθηκε χθες, Κυριακή, από τα ραντάρ καθώς πετούσε πάνω από απόκρημνη και δασώδη περιοχή στο βορειοδυτικό Ιράν εν μέσω δυσμενών καιρικών συνθηκών.
Η κυβέρνηση του Ιράν συγκάλεσε «επείγουσα συνεδρίαση» τη Δευτέρα μετά την ανακοίνωση ότι ο πρόεδρος Εμπραχίμ Ραΐσι και ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας ήταν μεταξύ εκείνων που έχασαν τη ζωή τους σε συντριβή ελικοπτέρου, σύμφωνα με το ιρανικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA.
Η καρέκλα στην οποία κάθεται συνήθως ο Ραΐσι ήταν κενή και ήταν ντυμένη με ένα μαύρο φύλλο στη μνήμη του προέδρου, σύμφωνα με μια φωτογραφία που κοινοποιήθηκε από τις κρατικές ειδήσεις.
Η ώρα και οι λεπτομέρειες μιας πένθιμης πομπής θα ανακοινωθούν στο μέλλον, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων FARS.
Η ανακάλυψη των καμένων συντριμμιών του ελικοπτέρου ανάμεσα σε συστάδα καταστραμμένων δένδρων, ακολούθησε ώρες ερευνών στις ομιχλώδεις ορεινές κοιλάδες του δάσους Ντιζμάρ κοντά στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν. Από το ελικόπτερο φέρεται ότι έχει διασωθεί μόνο ένα κομμάτι από την πίσω πλευρά του.
Ο υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν επέβαινε επίσης στο ελικόπτερο και θεωρείται νεκρός.Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA αναφέρει ότι στο ελικόπτερο βρίσκονταν επίσης ο Αγιατολάχ Μοχάμαντ Αλί Αλ-ε Χασέμ, ο ιμάμης για την προσευχή της Παρασκευής στην πόλη Ταμπρίζ, και ο στρατηγός Μάλεκ Ραχμάτι, κυβερνήτης της ιρανικής επαρχίας του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν.
Ο διοικητής της μονάδας προστασίας του προέδρου, Σαρντάρ Σεϊέντ Μεχντί Μουσαβί, σκοτώθηκε επίσης, καθώς και αρκετοί σωματοφύλακες και πλήρωμα ελικοπτέρου που δεν έχουν ακόμη κατονομαστεί.
Εμπραχίμ Ραΐσι: Ένθερμος υποστηρικτής της βίαιης καταστολής, φανατικός αντίπαλος του Ισραήλ
Ο Ραΐζι, 63 ετών, ήταν υπερσυντηρητικός κληρικός και πρώην επικεφαλής του δικαστικού σώματος, υπεύθυνος για δεκαετίες άγριων καταστολών κατά των κοινωνικών κινητοποιήσεων για μεγαλύτερες προσωπικές ελευθερίες και δημοκρατία . Θεωρείται μέλος του ιερατείου το οποίο καθοδήγησε το πογκρόμ συλλαμβάνοντας, βασανίζοντας και εκτελώντας δεκάδες χιλιάδες αντιπάλους του ισλαμιστικού καθεστώτος.
Με σπουδές στο ιεροδιδασκαλείο της πόλης Κομ και με το προσωνύμιο “ο χασάπης”, η αντιπολίτευση του Ιράν τον κατηγόρησε ότι συμμετείχε στην εκτέλεση χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Ως επικεφαλής του δικαστικού σώματος, ήταν επίσης άμεσα υπεύθυνος για το κύμα συλλήψεων και εκτελέσεων που ακολούθησε τις μαζικές διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος το 2019-2020.
Ως πρόεδρος, επέβλεψε τη σιδηρά καταστολή του κινήματος “Γυναίκες, Ζωή, Ελευθερία” που ακολούθησε το θάνατο της 22χρονης Mahsa Amini. Δεκάδες χιλιάδες συνελήφθησαν και ο αριθμός των νεκρών υπολογίζεται σε περισσότερους από 500.
Φορώντας πάντα ένα μαύρο τουρμπάνι και έναν κληρικό μανδύα, ο Ιρανός πρόεδρος ηγείτο του Ιράν από το 2021.
Αυτοπροσδιοριζόμενος ως υπέρμαχο των μη προνομιούχων τάξεων και της καταπολέμησης της διαφθοράς, ο κ. Ραϊσί εξελέγη στις 18 Ιουνίου 2021 στον πρώτο γύρο μιας ψηφοφορίας που χαρακτηρίστηκε από ένα πρωτοφανές ποσοστό αποχής για προεδρικές εκλογές και την απουσία ισχυρών διεκδικητών.
Διαδέχθηκε τον μετριοπαθή Χασάν Ροχανί, ο οποίος τον νίκησε στις προεδρικές εκλογές του 2017 και δεν είχε δικαίωμα επανεκλογής μετά από δύο συνεχόμενες θητείες.
Ο κ. Ραϊσί αναδείχθηκε ισχυρότερος από τις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν τον Μάρτιο και τα μέσα Μαΐου, τις πρώτες εθνικές εκλογές μετά το κίνημα διαμαρτυρίας που συγκλόνισε το Ιράν στα τέλη του 2022 μετά τον θάνατο της Μαχσά Αμινί, της νεαρής γυναίκας που βρήκε το θάνατο αφού συνελήφθη επειδή δεν συμμορφώθηκε με τον αυστηρό κώδικα ενδυμασίας της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Τότε, ο Ιρανός πρόεδρος συνεχάρη τον εαυτό του για “άλλη μια ιστορική ήττα που προκλήθηκε στους εχθρούς του Ιράν μετά τις ταραχές” του 2022.Το κοινοβούλιο, το οποίο αναλαμβάνει τα καθήκοντά του στις 27 Μαΐου, θα βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό υπό τον έλεγχο του συντηρητικού και υπερσυντηρητικού στρατοπέδου που υποστηρίζει την κυβέρνησή του.
Τους τελευταίους μήνες, ο κ. Ραϊσί έχει παρουσιαστεί ως οι αποφασιστικός αντίπαλος του Ισραήλ υποστηριζσοντας δίνοντας το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς από την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ εναντίον του στη Λωρίδα της Γάζας στις 7 Οκτωβρίου.
Ο ιδιος κλήθηκε να δικαιολογήσει την πρωτοφανή επίθεση που εξαπέλυσε το Ιράν κατά του Ισραήλ στις 13 Απριλίου, χρησιμοποιώντας 350 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους, τα περισσότερα από τα οποία αναχαιτίστηκαν με τη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και πολλών άλλων συμμαχικών χωρών.
Ο κ. Ραισί βρισκόταν στη μαύρη λίστα των ΗΠΑ με τους Ιρανούς αξιωματούχους στους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις για “συνενοχή σε σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”, κατηγορίες τις οποίες οι αρχές της Τεχεράνης απέρριψαν ως άκυρες.
Γεννημένος τον Νοέμβριο του 1960, ο κ. Raissi πέρασε τρεις δεκαετίες ανεβαίνοντας στις τάξεις του δικαστικού σώματος, αφού διορίστηκε Γενικός Εισαγγελέας του Karaj, κοντά στην Τεχεράνη, σε ηλικία μόλις 20 ετών, στον απόηχο της νίκης της ισλαμικής επανάστασης το 1979. Στη συνέχεια διετέλεσε Γενικός Εισαγγελέας της Τεχεράνης από το 1989 έως το 1994 και στη συνέχεια αναπληρωτής επικεφαλής του δικαστικού σώματος από το 2004 έως το 2014, έτος κατά το οποίο διορίστηκε Γενικός Εισαγγελέας της χώρας.
Το 2016, ο Ανώτατος Ηγέτης Αλί Χαμενεΐ τον τοποθέτησε επικεφαλής του ισχυρού φιλανθρωπικού ιδρύματος Astan-e Qods Razavi, το οποίο διαχειρίζεται το μαυσωλείο Imam-Reza στο Mashhad, καθώς και ένα τεράστιο χαρτοφυλάκιο βιομηχανικών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων. Τρία χρόνια αργότερα, έγινε επικεφαλής του δικαστικού σώματος.
Οι συνθήκες της πολύνεκρης συντριβής
Οι πολύ κακές καιρικές συνθήκες την Κυριακή κατέστησε αδύνατη την ανεύρεση του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαινε ο Ραίσι και η συνοδεία του καιρός την Κυριακή σήμαινε ότι ήταν αδύνατο να αναζητηθεί το ελικόπτερο από αεροσκάφη τις ομάδες διάσωσης τις ειδικές δυνάμεις και τα μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, τα πρώτα ίχνη ανευρέθηκαν τα ξημερώματα σήμερα από τουρκικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος και ακολούθησε η έρευνα του σημείου από πεζά τμήματα των ιρανικών δυνάμεων . Η Τουρκία έστειλε στην περιοχή από την Κυριακή ένα προηγμένο μη επανδρωμένο αεροσκάφος Akıncı ενώ ΕΕ ενεργοποίησε το δίκτυο δορυφορικής χαρτογράφησης έκτακτης ανάγκης Copernicus για να βοηθήσει στην αναζήτηση, επιβεβαίωσε ο επίτροπος διαχείρισης κρίσεων του μπλοκ, Janez Lenarčič.
Ο Ραΐζι επέστρεφε από επίσκεψη στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν, όπου συναντήθηκε με τον πρόεδρο Ιλχάμ Αλίεφ. Οι δυο ηγέτες εγκαινίασαν μεγάλο φράγμα κατά μήκος των συνόρων του ποταμού Αράς.
Σύμφωνα με το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Mehr όλοι οι επιβάτες του αεροσκάφους “έπεσαν ως μάρτυρες“. Εκτός από τον Εμπραχίμ Ραϊσί, αρκετές αναφορές ιρανικών μέσων ενημέρωσης αναφέρουν την παρουσία του υπουργού Εξωτερικών, Χοσεΐν Αμίρ Αμπντολαχιάν και του κυβερνήτη της περιοχής του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν, Μαλίκ Ραχματί, καθώς και πολλών άλλων ατόμων στο ελικόπτερο.
Αναγκαστική προσγείωση και αεροσκάφους
Στο ταξίδι της επιστροφής, καθώς η αυτοκινητοπομπή κατευθυνόταν προς την πόλη Ταμπρίζ, όπου ο πρόεδρος επρόκειτο να επισκεφθεί ένα διυλιστήριο πετρελαίου, ένα από τα αεροσκάφη πραγματοποίησε έκτακτη “αναγκαστική αναγκαστική προσγείωση”, σύμφωνα με διάφορα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των Tasnim News και Jam Jam Online. Τα άλλα δύο ελικόπτερα της προεδρικής αυτοκινητοπομπής μπόρεσαν να συνεχίσουν απρόσκοπτα το ταξίδι τους. Ο υπουργός Εσωτερικών, Ahmad Vahidi, επιβεβαίωσε αυτές τις αρχικές πληροφορίες στην τηλεόραση.
Ποια είναι η προέλευση του ελικοπτέρου Bell 212;
Η Bell Helicopter (τώρα Bell Textron, τμήμα της Textron Inc ) ανέπτυξε το αεροσκάφος για τον καναδικό στρατό στα τέλη της δεκαετίας του 1960 ως αναβάθμιση του αρχικού UH-1 Iroquois. Ο νέος σχεδιασμός χρησιμοποιεί δύο κινητήρες στροβιλοφόρου άξονα αντί για έναν, δίνοντάς του μεγαλύτερη μεταφορική ικανότητα. Το ελικόπτερο παρουσιάστηκε το 1971 και γρήγορα υιοθετήθηκε τόσο από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και από τον Καναδά, σύμφωνα με έγγραφα εκπαίδευσης του αμερικανικού στρατού.
Το Bell 212 προορίζεται να προσαρμόζεται σε όλα τα είδη καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς ανθρώπων, της ανάπτυξης εναέριου εξοπλισμού πυρόσβεσης, της μεταφοράς φορτίου και της τοποθέτησης όπλων.
Το ιρανικό μοντέλο που συνετρίβη την Κυριακή ήταν διαμορφωμένο για τη μεταφορά κυβερνητικών αξιωματούχων . Η Bell Helicopter διαφημίζει την τελευταία έκδοση, το Subaru Bell 412, για αστυνομική χρήση, ιατρικές μεταφορές, μεταφορά στρατευμάτων, την ενεργειακή βιομηχανία και την πυρόσβεση. Σύμφωνα με τα έγγραφα πιστοποίησης τύπου του με τον Οργανισμό Αεροπορικής Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να μεταφέρει 15 άτομα, συμπεριλαμβανομένου του πληρώματος.
Ποιος το χρησιμοποιεί;
Οι μη στρατιωτικοί οργανισμοί που χρησιμοποιούν το Bell 212 περιλαμβάνουν την ακτοφυλακή της Ιαπωνίας, τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου και τις πυροσβεστικές υπηρεσίες στις ΗΠΑ, την εθνική αστυνομία της Ταϊλάνδης και πολλούς άλλους. Δεν είναι σαφές πόσα διαθέτει η κυβέρνηση του Ιράν, αλλά η πολεμική αεροπορία και το ναυτικό του διαθέτουν συνολικά 10, σύμφωνα με τον κατάλογο World Air Forces 2024 της FlightGlobal.
Υπήρξαν άλλα περιστατικά με το Bell 212;
Η πιο πρόσφατη θανατηφόρα συντριβή ενός Bell 212 ήταν τον Σεπτέμβριο του 2023, όταν ένα ιδιωτικό αεροσκάφος συνετρίβη στα ανοικτά των ακτών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σύμφωνα με το Flight Safety Foundation, ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα που επικεντρώνεται στην ασφάλεια των αερομεταφορών. Η πιο πρόσφατη ιρανική συντριβή του τύπου ήταν το 2018, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τέσσερις άνθρωποι, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του οργανισμού.
Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ
